Açıklama
“Türk dünyasında geleneksel eğitim modelinin yerini alan ve her anlamda yenileşmeyi amaçlayan ceditçilik hareketleri sayesinde, eğitimli kişi sayısı çok kısa sürede artmış, buna bağlı olarak da Rusya’nın uyguladığı siyaseti anlatan yazıların olduğu gazeteler XIX. yüzyıl sonlarında çıkarılmaya başlanmıştır.İsmail Gaspıralı öncülüğünce başlayan basın mücadelesi, silahı elinden alınan Türklerin kalemiyle savaşması anlamına geliyordu. Muhacerette çıkarılan gazeteler, Rusya’nın çıkarmış olduğu gazetelerden alınan malumatlar ve diğer Türk gazetelerinden alınan yazılar zenginleştirilmiş ve okuyucusunu her an bilgilendirmeye çalışmıştır. Mustafa Çokay, Mehmet Emin Resulzade, Zeki Velidi Togan muhacerette çıkarılan gazeteler alanında önde gelen isimlerdendir. Yeni Türkistan ve Yaş Türkistan dergilerinin çıkarılmasında öncü olan Mustafa Çokay, hayatı boyunca Türk bağımsızlığı için mücadele etmiş olan bir Türkistanlıdır. Sovyet emperyalizmini en derininden tatmış olan bu insanların yazmış olduğu makaleler, vermiş olduğu haberler, savunduğu fikirler, o dönemde yaşananları anlatan en önemli kaynaklardır. Bu çalışmada Türkistanlıların bağımsızlık arayışının muhacir basına nasıl yansıdığı incelenmiştir. Türkistanlıların çıkardığı onlarca dergi ve gazete olduğundan çalışmamızda seçme yayınlar ve yazılar değerlendirilmiştir.”
