Türk Dünyası Dil, Kültür ve Edebiyat İncelemeleri – Akartürk Karahan

Türkbilim Araştırmaları Dizisinin üçüncü kitabı olan “Türk Dünyası Dil, Kültür ve Edebiyat İncelemeleri”nde Azerbaycan, Özbekistan, Tataristan ve Türkiye’deki dil, kültür, tarih, sanat ve edebiyat konuları ile dilbilim konularının irdelendiği 16 yazı yer almaktadır.

“Azerbaycan Dil, Kültür ve Edebiyat İncelemeleri” bölümünde hem Azerbaycan Cumhuriyeti hem de İran Azerbaycan’ı ile ilgili Türkbilim incelemeleri Prof. Dr. Güllü Yoloğlu, Doç. Dr. Pervane Memmedli, Dr. Fidan Yusifova, Recai Ünal’ın yazıları ile kapsamlı olarak ele alınmıştır.

“Özbekistan Dil, Kültür ve Edebiyat İncelemeleri” bölümünde Prof. Dr. Hamidulla Baltabayev’in ve Doç. Dr. Emek Üşenmez’in yazılarıyla XX. yüzyılın başlarındaki Özbek alfabesi ve imla konusundaki çalışmalar ile II. Dünya Savaşının Özbek edebiyatına yansımaları değerlendirilmektedir.

“Tataristan Dil, Kültür ve Edebiyat İncelemeleri” bölümünde Tatarların tarih, dil, kültür, edebiyat ve sanatlarıyla ilgili beş değerli yazı yer almaktadır. Doç. Dr. Çulpan Zaripova Çetin, Dr. Murat Uzun, Alsu Şamsutova, Aigul Kabirova, Rahmetullah Kurtaran’ın yazıları ile Tatarların yazılı ve sözlü tarihi, edebiyatı ve sanatı hakkında çarpıcı bilgiler aktarılmaktadır.

“Türkiye Dil, Kültür ve Edebiyat İncelemeleri” bölümünde Prof. Dr. M. Mehdi Ergüzel Türk sözlükçülüğünde eksik kalmış bir konu olan şair ve yazar sözlüklerini ele almıştır. Dr. Alev Şeyda Uzun Cumhuriyet’imizin ilk gramercilerinden ve eğitimcilerinden Ahmet Cevat Emre’yi her yönüyle tanıtmıştır. Dr. Yasemin Özcan Gönülal, “Türk Dil Reformu, Türkçenin “trajik bir başarı”sı mı, “pirus zaferi” mi yoksa “bağımsızlık savaşımı” mı?” sorusunun yanıtını araştırmıştır.

“Dilbilim İncelemeleri” bölümünde Prof. Dr. Timur Kocaoğlu, Etrüskçenin Yitik Adılı (Zamiri) Nasıl Bulunabilir? Türk ve Dünya Dillerinde Ses-Anlam Uygunlukları “Rastlantısal” mı? sorusuna dünya dillerindeki zamirlerin seslerinden yola çıkarak yanıt aramıştır. Doç. Dr. Kürşat Efe, Arapça ve Farsçanın etkisiyle Türkiye Türkçesinde ve Anadolu ağızlarında unutulmaya yüz tutmuş söz varlığını sınıflandırmıştır.