Murat Şimşek’in “Artuklular Beyliği Kaynakçası” adlı bétiği yayınevimizden çıktı.
Kuruluşundan sonra Mardin, Hısn-ı Keyfa ve Harput Artukluları olmak üzere üç kola ayrılan Artukluların, 1234 yılı itibariyle yalnızca Mardin kolu ayakta kalmıştır. Bu üç devlet, ayakta kaldıkları süre içerisinde birbirleriyle oldukları kadar Selçuklular, Zengiler, Eyyubiler, Atabegler, Haçlılar, İlhanlılar, Memlükler, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Timurlular gibi dönemin büyük devletleriyle de yakın ilişki içerisinde bulunmuş ve bu devletler arasında ayakta kalabilmek için büyük çaba sarf etmişlerdir. Tüm bu baskı ve kargaşa içerisinde dahi özellikle Mardin Artukluları (1106-1409), Hısn-ı Keyfa Artukluları (1102-1232) ve Harput Artukluları (1112-1124 ve 1185-1233) ciddi bir devlet sistemi oluşturmaya çalışmış ve kimi zaman ilmi siyaset kimi zaman askeri çaba ile birkaç yüzyıl boyunca ayakta kalmayı başarmışlardır. Dönemin tüm baskı ve karmaşasına rağmen ilim, kültür ve sanat anlamında da oldukça yüksek bir medeniyet seviyesine ulaşmayı başaran Artulular döneminde, Mardin, Diyarbakır, Meyyafarikin, Düneysir, Hısn-ı Keyfa, Harput gibi şehirler zengin birer ticaret, ilim, kültür, sanat merkezi haline gelmiştir. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde Artukluların, Anadolu’nun Türkleşmesindeki rolü ile Türkiye kimliğinin oluşmasına katkıları oldukça önemlidir. Artuklu Devletleri, geniş Orta Doğu coğrafyasına hükmetmeye çalışan büyük devletlerle olan yoğun münasebetleri nedeniyle, İbnül Ezrak, Kâtip Ferdi gibi kendi müstakil tarihçilerinin yanında, münasebette bulundukları devletlerin tarihçileri tarafından da eserlerinde konu edilmiş yahut zikredilmişlerdir. Bu vesileyle, Artuklular hakkında birincil kaynak çeşitliliği nispeten zengindir. Bu kaynakların yanı sıra Artuklu siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel tarihi ile sanatı hakkında da önemli sayıda çalışma yapılmıştır. Araştırma kapsamında tespit edilen kaynak ve çalışmalara metin içerisinde yer verilmiş olup Artuklulular hakkında, ilmi ve akademik araştırma yapacak olanlar için faydalı bir bibliyografik kılavuz vücuda getirilmeye gayret edilmiştir.
Kategori : Yeni betikler - Etiketler : - Tarih : 01 Eylül 2023
