Prof. Dr. Timur Kocaoğlu ve Prof. Dr Muhammed Kayum Azizi‘nin yıllar süren derleme çalışmaları sonucu hazırladıkları Binbir Bilmece – Afganistan Özbek Ağızlarından bétiği yayınevimizden çıktı. Çalışma, Kazakistan’da bulunan Uluslararası Türk Akademisi ile yayınevimizin ortaklığıyla dil bilime kazandırılmıştır.

Àstı tàş, üstí tàş, àràsıda çàndırbàş. / tàşbàqqa
(Altı taş, üstü taş, arasında etkafalı. / Yanıt: kaplumbağa)
Aktarıcı: Abdulahad Bék, Bölekmerdâd köyü, Hasantal, Bağlan ili

Bunun gibi 1001 bilmece 1973 – 1980 yılları arasında Afganistan’ın kuzeyindeki 7 değişik ilin ağızlarını konuşan 235 kişiden derlendi. Derlemelerin bir bölümü ülkedeki iç savaş sırasında yapıldı.

Bu derlenmiş bilmecelerin önemi, bunun gibi bir ağız çalışmasının artık Afganisan’da yapılamayacağıdır. Bunun nedeni 50 yıllık iç savaş sonunda türlü illerde ölümler oldu, ülke içi ile ülke dışına büyük göçler yaşandı. Ülkedeki çeşitli ağızların özellikleri karıştı, bozuldu. Öte yandan çeşitli Özbek ağızlarından derlenmiş bu bilmeceler bize, onları Türkiye’deki bilmeceler ile Türk Dünyasının başka yörelerindeki bilmecelerle karşılaştırma olanağı verir. Bilmeceler derlenen ağız özelliklerini yansıtan Latin, Türk ile Arap Türk abeceleri ile çeviriyazı olarak verilmekte, altlarında Türkiye Türkçesi çevirisi ile kendilerinden bilmece derlenmiş aktarıcı kişilerin adları ile bulundukları köy, ilçe, il adları sunulmaktadır. Bu çalışmada Özbekçe-Türkçe Sözlük ile birlikte 6 ayrı dizin yer almaktadır.

Kategori : Yeni betikler - Etiketler : - Tarih : 29 Ekim 2019