Bu yazımda Tazagoul Erbek ve Çağlar Erbek’in kaleminden çıkmış, ilk basımı Mart 2020’de Kutlu Yayınevi’nde gerçekleşmiş olan Orta Asya’nın Yükselen Yıldızı – Kazakistan adlı kitaptan bahsedeceğim.
Tazagoul Jılkıbayeva Erbek, 1998 yılında Çağlar Erbek ile evlenmiş ve Türk vatandaşlığına geçmiştir. Beraber kaleme aldıkları bu eserde de Tazagoul Erbek’in “Kuzey Kazakistan’da Gündelik Hayat ve Hayvancılığın Tarihi Gelişimi” adlı lisans tezi ile Çağlar Erbek’in “Sovyetler Birliği Sonrası Dönemde Orta Asya’da Demokrasi Arayışları: Kazakistan Örneği” adlı bitirme projesi temel alınmıştır.
Kitabın kapağı göze oldukça hitap ediyor. Kullanılan yazı tipi ve seçilen renkleri beğendim. Büyük resme baktığımızda tüm detayların birbirini tamamladığını görüyorum. Kitabın ismi de nokta atışı olmuş diyebilirim. Çarpıcı ve dikkat çekici. Ayrıca kitabı en iyi şekilde özetlemiş.
Kitabın içerisinde Kazakistan’ın kültürünü, tarihini, dini inancını, gündelik hayatlarını ve gelenek göreneklerini görüyoruz. Bunları görseller de destekliyor.
Kazakistanlıların düğünle ilgili bir geleneği ilgimi çekti. Bunu sizlerle paylaşmak istiyorum:
“Betaşar büyüklerin isteği üzerine olur. Dombıra eşliğinde türküler söylenir. Türkü söyleyen adam bütün aile ve akrabaları gelinle tanıştırmak için türkü ile birlikte isimlerini söyler. Bunu yaparken de herkesin özelliklerini şaka ile karışık bir şekilde söyler.”
Bu gelenekleri kulağa eğlenceli geliyor. Bir başka ilgimi çeken şey ise isim konularındaki kuralları oldu.
“Arka arkaya kız çocuğu olduğunda birbirine uymasını sağlayarak: Mayra, Sahra (ötmek 2. şahıs), Jâyna (parla, açıl); Almagül, Altıngül, Aygül, Nurgül; erkek çocuklarına da Ekibay (iki bay), Alpısbay (altmışbay), Toğızbat veya Serik (arkadaş, dost), Berik (berk, sağlam) ve Erik ismini verirler.”
Kitabın sonlarında yer alan şu cümleler ise kitabın başlığıyla özdeşerek Kazakistan’ın neden yıldız olduğunu da açıklıyor:
“Kazakistan’ın başarısının en önemli nedenlerinden biri de Kazakistan’da uygulanan otoriter modernizasyon ve demokratikleşme metodunun ülke ve bölge koşulları açısından en uygun model olmasıdır diye düşünüyoruz. Nitekim her ülkeye aynı hazır reçetenin sunulması düşüncesinin sonuçlarının hayal kırıklığı olabileceği unutulmamalıdır. Kazakistan geçmişle gelecek arasında bağ kurmayı, evrensel demokrasi normlarını kendi kültürüne kademeli biçimde uyarlamayı başarmıştır.”
Kitap, yalın bir anlatımla Kazakistan’ı bizlere tanıtıyor. Dolayısıyla merakı ve ilgisi olan herkes rahatlıkla okuyabilir. Ayrıca kitabın giriş kısmında kısaltmaların anlamlarını yazmaları (TÜRKPA: Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi gibi) da genel kültürü arttırmak ve de kitabın içindekileri daha rahat anlamak adına faydalı bir adım olmuş.
Sözün özü, Orta Asya’nın Yükselen Yıldızı Kazakistan’ı yeni kültürler tanımak ve ufkunu açmak isteyen herkese öneriyorum. Yazarları da verdikleri emek ve özenden dolayı kutluyorum. Dilerim başka kültürleri de inceler ve biz okuyucuları farklı dünyalarla buluştururlar.
Esen kalın.
Aleyna Uluç
Kategori : Bétik değerlendirme - Etiketler :aleyna uluç, Betik okumaları, Çağlar Erbek, Kitap eleştirisi, Kitap yorumu, kutlu yayınevi, Orta Asya'nın Yükselen Yıldızı Kazakistan, Tazagoul Erbek - Tarih : 18 Şubat 2021
